Πρόσθετα στοιχεία

Σε οικόπεδο 5,5 στρεμμάτων  (ιδιοκτησίας των Αφών Σκλαβενίτη), στις οδούς Αθηναΐδος, Μυστρά και Λ. Βάρης στη Βούλα αποκαλύφθηκε μεγάλο κτιριακό συγκρότημα (5ος-4ος π.Χ. αι)

Πρόκειται για πολύ μεγάλο συγκρότημα (1.500 τ.μ.), «γεγονός πρωτοφανές, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ανασκαφικά δεδομένα της περιοχής, παρόλο που ο αρχαίος δήμος περιλαμβάνει αναπτυγμένα οικιστικά σύνολα, αντίθετα με τους άλλους εκτός άστεως δήμους».

Το κύριο συγκρότημα έχει τετράγωνη κάτοψη πλευράς 25 μέτρων περίπου και αναπτύσσεται γύρω από ένα τετράγωνο αίθριο, με λαξευμένη κυκλική δεξαμενή στο φυσικό βράχο. Γύρω από το αίθριο αποκαλύφθηκαν 12 δωμάτια, δύο από τα οποία χωρίζει ενδιάμεσος τοίχος, και ένα, με πρόδρομο και σηκό, ταυτίζεται με μικρό αγροτικό ιερό, αφού στα νότια αποκαλύφθηκε τετράγωνος βωμός, που περικλείεται από ημικυκλικό ισχυρό περίβολο.

Στα βόρεια του κεντρικού συγκροτήματος αναπτύσσεται μεγάλος ορθογώνιος περίβολος, με ορατές διαστάσεις 18 Χ 25μ, καθώς στα ανατολικά συνεχίζεται σε όμορη ιδιοκτησία. Στο εσωτερικό του περιβόλου δεν εντοπίστηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα. Ισως πρόκειται για μεγάλο αύλειο χώρο. Στα ανατολικά, κοντά σε ισχυρό τοίχο, βρέθηκε τετράγωνο χτιστό πηγάδι, επιμελημένης τοιχοποιίας και είσοδος στο εσωτερικό αίθριο.

Το νεκροταφείο είχε ήδη εγκαταληφθεί αλλά κάτοικοι της περιοχής δείχνοντας σεβασμό στους νεκρούς θεμελίωσαν το κτίριό τους έξω από τον ταφικό περίβολο. Συγκεκριμένα πρόκειται για κτίριο κάτοψης σχήματος Γ, (ορατές διαστάσεις των δύο πτερύγων19,50Χ11,90μ. και 10,46Χ4,40μ.) ενώ τα δωμάτιά του αναπτύσσονται γύρω από μία κεντρική αυλή, που αποτελεί και τον πυρήνα του συγκροτήματος. Η αυλή αυτή (διαστάσεων 6,80Χ5,50μ) έχει πλακόστρωτο δάπεδο και σε διάφορα σημεία της εντοπίσθηκαν μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία. Επίσης διασχίζεται από αγωγό που εξυπηρετούσε την απορροή των υδάτων.

Από τις 50 ταφές να σημειωθεί ότι οι 42 ήταν ταφικές πυρές, οι έξι ήταν απλοί ενταφιασμοί ενώ υπήρχαν επίσης ένας κεραμοσκεπής τάφος και μία ταφή σε πήλινη λάρνακα. Οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως πλήθος αγγείων τα οποία ήταν προσφορές στους νεκρούς, συγκεκριμένα 77 ακέραια (λήκυθοι, σκύφοι, πυξίδες, αλάβαστρα). Σε όλη την έκταση του ταφικού περιβόλου εξάλλου βρέθηκαν και θραύσματα πολλών άλλων αγγείων, (κύλικες, λακανίδες, σκύφοι) τα οποία σχετίζονται με τα νεκρόδειπνα, λατρευτικό έθιμο προς τιμή των νεκρών.

Ο τάφος ενός νεαρού αθλητή της αρχαιότητας περιελάμβανε 15 αγγεία που συνοδευόταν εκτός των άλλων από τη χάλκινη στλεγγίδα του   (εργαλείο απομάκρυνσης του ελαίου με το οποίο άλειφαν οι αθλητές το δέρμα τους) αλλά και ο τάφος ενός μικρού  παιδιού που είχε τοποθετηθεί με ιδιαίτερη φροντίδα πάνω σε ξύλινη κλίνη, όπως φαίνεται από τα σιδερένια καρφιά που βρέθηκαν γύρω και κάτω από το σκελετό και  που οι γονείς του εναπόθεσαν δίπλα του, τους αστραγάλους (αγαπημένο του παιχνίδι) .

Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως από την ανασκαφή του κτιρίου ήταν πολυάριθμα: Αμφορείς και πιθάρια, λεκανίδες, οινοχόες, χυτρίδια, πινάκια, φιάλες, κάνθαροι, σκύφοι, αλατοδοχεία, μεγάλος αριθμών κυψελών, μελαμβαφείς λύχνοι, υφαντικά βάρη, μολύβδινοι σύνδεσμοι, χάλκινα και σιδερένια αντικείμενα, λίθινα τριβεία, τμήματα από μυλόπετρες, λίθινος λουτήρας, αλλά πέντε χάλκινα νομίσματα. Το γεγονός αυτό αλλά και η ύπαρξη ανεπτυγμένου δικτύου υδροδότησης (αγωγός, αποχέτευση) συνηγορούν κατά τους αρχαιολόγους στην ταύτιση του χώρου με αγροτική οικιστική εγκατάσταση στα όρια του συνοικισμού του αρχαίου δήμου των Αιξωνίδων Αλών.

Η οικιστική οργάνωση του αρχαίου δήμου τοποθετείται στα τέλη του 6ου αιώνα (στα χρόνια της μεταρρύθμισης του Κλεισθένη), ενώ στον 5ο αιώνα οργανώνεται σε δύο συνοικισμούς.

Η εγκατάλειψή της πάντως έγινε νωρίς, στις αρχές του 3ου αι.π.Χ. κάτι που οι ανασκαφείς συνδέουν με τα γεγονότα του Χρεμωνιδείου Πολέμου (267-262 π.Χ.)